AVRUPA AJANSI (AVA)
MAHİR TAN-LONDRA
Özel
Londra'da yaşayan Uygur Türklerinden Memet Tursun Zunun Okya, Dünya'nın ilk devlet yönetimi hakkındaki kitabı "Kutadgu Bilig" ( Mutluluk Veren Bilgi)in tüm dillerde aynı olan İndeks kitabını yayınladı.
Araştırmacı Memet Tursun, 11. Yy da Yusuf Has hacib tarafından Karahanlılar devleti döneminde yazılan kitabın ,Karahanlı Hükümdarı Tabgaç Buğra Han'a sunularak adil, tarafsız bir devlet yönetiminin nasıl olması gerektiği ve sosyal yaşamın nasıl düzenleneceği konularında hazırlanmış manzum bir eser olduğunu söyledi. 6500 Beyit ve 13 bin satırdan oluşan Kutadgu Bilig, 11. Yy’da Firdevsi tarafından yazılan Şehname ile birlikte devlet, hukuk, adalet ve eşitlik gibi "kamu hukuku"kavramlarının ilk kez yer aldığı belge olarak biliniyor.
MEMET TURSUN
Londra'da yaşayan Araştırmacı Memet Tursun, Türkçe ve İngilizce olarak basılmış olan Kutadgu Bilig kitabını satır numaralarını konulara göre ayırarak tüm dillerde aynı olan beyitleri içeren bir fihrist yayınlayarak Dünya'nın en eski Kamu Hukuku araştırmasını tüm Dünya'da kolayca okunacak bir biçimde gündeme getirdi. Londra'da EFES2 restorantda buluşarak konuştuğumuz Memet Tursun, "Kutadgu Bilig" kitabının "Çin'de siyasi bir içerik taşımadığı için yasaklanmadığını", ancak Uygurların
DÖRT KAHRAMAN- KAMU YÖNETİMİNE DÖRT İLKE
Yusuf Has hacib'in Mutluluk Veren Bilgi kitabı, 11-12 . YY’larda Merkezi Asya'daki en güçlü imparatorlardan biri olan Karahanlı sultanına "Devleti Bilgi, adalet, kanun ve eşitlik ilkeleri ışığında yönetmesi gerektiğini" anlatır. Toplumda Bilgi'nin ve bilginlerin çalışmalarının önemine değinen en eski kitaplardan biri olan Kutadgu Bilig, her biri bir "Erdem" i temsil eden 4 kişilik üzerinde biçimlenir.
KUTADGU BILIG ERDEMLERİ
Ögdülmüş (Bilgi),
Aydoğdu (Mutluluk),
Gündoğdu (Kanun),
Odgurmuş (kanaatkarlık, dervişlik).
"ÖTEKi DÜNYA"
Kutadgu Bilig, dönemin Batı imparatorluklarında bulunmayan Platon’cu bilim nazariyesini sürekli vurgulayarak Devlet yöneticilerinin bilim adamları arasından seçilmesini , tıp, astonomi, aritmetik, cebir ve diğer bilim dallarına özel bir önem verilmesini öğütler. Dönemin en yaygın öğretisi olan "öteki dünya" için çalışmak yerine Kutadgu Bilig "esas olanın bu dünya'da halkın refah ve mutluluğunu sağlamak olduğunu, bunu gerçekleştiremeyen yöneticinin "öbür dünya"yı da kazanamayacağını belirtir.
UYGURLAR ÖZGÜRLÜK İSTİYOR
Asya'da Türk Toplumlarının en fazla tanınan bölgesi olan Balasagun, Kaşgar, Semerkant gibi kentlerin bulunduğu Uygur ülkesi Afganistan'a sınır olan Çin toprakları içindeki Doğu Türkistan bölgesi olarak yer alıyor siyasi coğrafyada. Uzun yıllardan beri Çin'de kültürel haklar ve siyasi otonomi mücadelesi veren Uygurlar, artık bağımsızlık istiyor. Londra'da görüştüğümüz araştırmacı Memet Tursun,10 milyonluk Uygur halkının Çin Yönetimi tarafından uzun yıllardan beri asimilasyona tabi tutulduklarını, bazı Uygur guruplarının bunun sonucu olarak Çin'in değişik bölgelerine dağıldıklarını söyledi. Ancak Uygur toplumunun ana gövdesi ile Siyasi Bağımsızlık istediğini belirten Uygur araştırmacı, "Uygur meselesi giderek Batı ile Çin arasındaki en önemli sürtüşme kaynağı olma yolunda" dedi.
"22 Uygur Türkü Guantanamo'ya gönderildi"
Çin'in Uygurlar üzerinde sürdürdüğü baskının bir sonucu olarak "legal yollardan Çin'i terkedemeyen Uygurların büyük bölümünün Çin'den kaçış yolu olarak Afganistan topraklarını kullandıklarını belirten Memet Tursun Okya, "2001 yılında Afganistan savaşı sırasında yakalanan 22 Uygur Türkünün ABD tarafından Küba'daki Guantanamo üssüne götürülerek tutuklandıklarını söyledi. Çoğunluğu salıverilen Uygur Türklerinden 5 tanesinin halen Guantanamo'da bulunduğunu söyleyen Memet Tursun, Çin dışındaki en büyük Uygur topluluğunun kaçak yollarla gelerek yerleştikleri Türkiye'de bulunduğunu kaydetti.
FOTO
Londra'da yaşayan Uygur Türklerinden Memet Tursun Zunun Okya ve Dünya'nın ilk devlet yönetimi hakkındaki kitabı "Kutadgu Bilig" ( Mutluluk Veren Bilgi)
